Ruben bloggar frå turar, innland og utland: Snart slutt

Eit nytt innlegg på norsk, ettersom eg vil fortelje litt om korleis det har vore dei siste 10 månadane og uttrykke meg på ein så korrekt måte som mogeleg. Eg har vore idrettsfrivillig i Zambia gjennom Idrettens Fredskorps (NIF og Fredskorpset, med økonomisk støtte av NORAD) og reiser heimover fredag 6.juni. Det har vore eit år med mange opplevelsar og mykje lærdom.

I starten blei me frivillige kasta inn i ein ny familie som skulle ta vare på oss, eg var (etter mi meining) den heldigaste av alle og kom i ein familie som verkeleg tek arbeidsoppgåva på alvor og har tatt godt vare på meg. Det er uheldigvis ikkje alle som er like heldige med vertsfamilien sin, og det har vore frustrerande for dei unge frivillige (me er alle mellom 21 og 26år), men til slutt finst det alltid ei løysing, og eg trur me alle lærar av feil og «fartsdumpar». Ein av dei negative sidene ved dette Idrettensfredskorps-prosjektet er nettopp problema ein møter i ein vertsfamilie, og med ei betre planlegging ville ein unngått mange potensielle problem.

I Zambia, som er plassert midt i sørlige Afrika, så er det mykje som er forskjellig frå den kulturen me er vande med, og det er jo litt av grunnen til at me får lyst å reise sørover, for å oppleve denne enorme skilnaden frå Noreg. At eg møter ekstremt fattige folk som tiggar på gata set inntrykk, born som spring til meg for å leike med meg, det kalde vatnet eg heller over meg når eg «dusjar» heime i badekaret, kakelakkane eg kostar vekk frå frukosttallerkenen, skrubbinga av dei holete boksershortsane når eg tek klesvasken og mange fleire unike opplevingar som eg aldri ville opplevd viss eg hadde budd heime i trygge Noreg har gjort meg til ein rikare person. Eg set pris på dei små tinga, eg tek meg tid til dei rundt meg, og prøver å forstå andre sitt synspunkt når eg er fast bestemt på at eg har rett og ikkje dei.

Sjølvsagt har det vore til tider svært frustrerande her nede og me føler oss ganske små i eit stort prosjekt som kanskje ikkje fører til noko bærekraftig. Det er enkelte situasjonar der ein blir ståande å vente på at folk skal møte opp som alltid er seine, eller vente på at noko skal skje. På jobben har det mildt sagt vore varierande aktivitetsnivå, og av og til lurar eg på om Frdskorpset, NORAD og NIF faktisk veit kva som faktisk skjer her nede (eller ikkje skjer). Det kostar mykje å sende ned ein frivillig for å drive idrettsbistand i eitt år, som kanskje ikkje fører til noko som helst?

Sjølv om eg har opplevd tråe tider, både for meg og andre frivillige, så er eg glad for at eg reiste ned hit i august 2013. Eg kom med eit opent sinn og var klar for det meste, og nettopp det trur eg var viktig. Viss ein kjem ned hit og trur at me kan forandre verden iløpet av 10 mnd, så blir ein fort skuffa. Eg tok dette som ein kulturutveksling og nytta sjangsen til å sjå Afrika så mykje som mogeleg når me først var her nede og møte forskjellige folk, både turistar, andre frivillige og lokale. Eg har vore så heldig at eg har besøkt heile 9 land (Zambia inkludert) gjennom dei 10 mnd eg har vore her, noko eg aldri ville hatt råd eller tid til om eg var heime i Noreg. All denne reisinga har kanskje vore høgdepunktet mitt gjennom året i Afrika. Men det er mykje eg kjem til å sakne frå Zambia, samtidig som det er mykje eg ser fram til i Noreg også.

I nabolaget blir eg gjenkjent kvar dag, og stadig vekk kjem eg borti folk som er skuffa over at eg ikkje helsar på dei (diverre kjenner eg ikkje igjen alle). Borna som leikar i nabolaget elskar å leike med meg, og eg er glad for å kunne gje dei litt glede. Vertsfar min seier at dei ikkje opplev så mykje positivt rundt seg, så å ha ein kviting som spinn rundt med dei betyr veldig mykje for dei. Sjølv om eg kjem heim sliten etter jobb og vil rett heim å slappe av, så smilar eg alltid når dei kjem springane: «RUBEN, SPIN US, SPIN US!»

Noko av det eg saknar mest etter 10 mnd i Afrika er delar av den norske kulturen, som «time management» som kan vere utruleg frustrerande til tider, den norske maten, familien min (spesielt min 5 år gamle nevø som blir større for kvar videomelding eg får), den effektive arbeidsmoralen, norsk natur, fjell og fjord, og vener.

Men når eg kjem heim så er det nok ein del eg kjem til å sakne frå Zambia også, bl.a. vertsfamilien min som alltid er smilande og glade, den zambiske maten er god og spanande, dei rolege dagane der ein ikkje treng å gjere noko (sjølv om dette kan vere frustrerande også), dei andre frivillige som eg har blitt svært godt kjent med, naboungane som alltid vil leike med meg, været som alltid er varmt, og dei hyggelege og snille zambiske menneska som gjerne vil slå av ein prat.

Eg håpar potensielle Idrettsfredskorpserar les dette, som også ikkje blir avskremt. Mitt tips er at ein må reise sørover med så små forventingar og skape sine eigne inntrykk når ein landar i Afrika. Når eg fekk vite at eg skulle flytte sørover som IFKer for eitt år sia, så leste eg ingen bloggar av tidlegare frivillige, for eg ville finne ut av det meste sjølv. Ville eg like den zambiske maten «nshima»? I bloggar les ein ofte om andre sine meiningar, og då kan det fort sette forventingar og meiningar før ein faktisk har opplevd det sjølv. Viss eg hadde lest at nshima var smaklaus og keisam (som den faktisk er) så kunne eg ha komme ned hit og sagt eg ikkje likte den før eg egentleg hadde prøvd den ut, spesielt med all den gode maten dei har ved sia av. Eg likar faktisk å ete middag med nshima!

No skal ikkje eg skrive så mykje meir ettersom dette innlegget blir farleg langt, men eg håpar du forstår at det er vanskeleg å sette få ord på alt ein opplever over 10 månadar i eitt nytt land. Eg er glad for at eg har brukt bloggen min flittig, slik at eg kan sjå tilbake på opplevelsar som ga sterke inntrykk som eg også har fått delt med vener og familie. Det er ca ei god veke til avreise og det blir godt å komme heim til Fresvik og Noreg der eg verkeleg kjenner meg heime.

ps. Den Kongelege Norske Ambassade i Lusaka skreiv ein artikkel frå årets 17.mai